Wokół Warszawy nie brakuje ciekawych małych miast i miasteczek, które odznaczają się wieloletnią historią. Wśród nich znajduje się między innymi Góra Kalwaria, oddalona od stolicy o 30 km. Co warto o niej wiedzieć i czy ma sens, by zajrzeć tam choć na chwilę?

Od wsi rycerskiej do miasta

Już w XIII wieku istniała wieś rycerska Góra, która następnie przekształciła się w wieś szlachecką. Położona była w powiecie czerskim, na ziemiach pobliskiego Czerska, pod jurysdykcją, którego się znajdowała.

Większe znaczenie zaczęła odgrywać, kiedy w 1666 roku przeszła w ręce biskupa poznańskiego, Stefana Wierzbowskiego. Ze względu na to, iż wieś została zniszczona podczas potopu szwedzkiego, możliwe było wzniesienie na tym miejscu zupełnie nowego założenia urbanistycznego: kalwaryjskich dróg pasyjnych. Kiedy w 1670 roku nadano miejscowości przywilej miejski, jednocześnie została ona w całości przeznaczona dla mieszkańców o wyznaniu katolickim. Osadzono tu zakony m.in. dominikanów, franciszkanów i marianów. Miejscowości nadano nazwę Nowa Jerozolima.

Po śmierci biskupa miejscowość w krótkim czasie zaczęła ponownie podupadać. Na przełomie XVIII i XIX wieku niemal doszczętnie rozebrano większość kościołów. W XIX wieku uchylono także zakaz osiedlania się Żydów, co zaowocowało tym, iż wkrótce zostali oni najludniejszą grupą wyznaniową w mieście. Od tej pory, miasto stało się jednym z najważniejszych ośrodków Chasydyzmu.

Pomimo tego podupadłe i coraz bardziej zapomniane, zostało pozbawione praw miejskich na lata 1883-1919. Dopiero w 20-leciu międzywojennym ponownie przywrócono prawa miejskie.

Podczas II wojny światowej w Górze Kalwarii Niemcy założyli getto dla tutejszej ludności żydowskiej, które liczyło około 3500 osób. Zostało zlikwidowane w 1941 roku, a ludność rozstrzelana lub wywieziona do getta warszawskiego.

Po wojnie Góra Kalwaria pozostała miastem stosunkowo niewielkim, wciąż jednak pamiętany przez ludność pochodzenia Żydowskiego.

Ciekawostki

Najciekawsze, co można zobaczyć w Górze Kalwarii, to tutejszy układ urbanistyczny, który został zaplanowany na podstawie średniowiecznych planów Jerozolimy i oparty o formę krzyża. W dużej mierze w ciekawy sposób wykorzystuje naturalny układ terenu, dzięki czemu pozostaje jednym z unikatowych w okolicy Warszawy.

W Górze Kalwarii znajduje się jedyne udokumentowane dzieło sakralne architekta Jakuba Fontany. Jest to kościół parafialny Niepokalanego Poczęcia NMP, który został wybudowany w XVIII wieku dzięki inicjatywie marszałka Franciszka Bielińskiego. Zajął miejsce dwóch wcześniejszych kościołów: pierwszego drewnianego (z XII wieku) i drugiego murowanego (z czasów biskupa Wierzbowskiego).

Warte odwiedzenia są także zabudowania Żydowskie, w tym dwie synagogi przy ulicy Pijarskiej oraz Dwór Cadyka Altera.

Jeśli jesteście zainteresowani kulturą Żydowską, warto rozejrzeć się za jej pozostałościami również w Warszawie. Informacji o interesujących zakątkach stolicy można poszukać między innymi na stronie Kurier Warszawski.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ